مرکز پاسخگويي: دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي: مهدويت
موضوع فرعي: لشكريان امام زمان
در حديثي از امام باقر(ع) آمده است: لشگريان حضرت صاحب الزمان سه دستهاند كه او را ياري مي كنند. لطفاً بفرماييد اين سه دسته چه كساني هستند؟


پاسخ:
در خصوص تعداد ياران امام زمان(ع) سه دسته روايات وجود دارد. برخي روايات تعداد ياران را 313 نفر ذكر كرده اند.[1]
امام صادق(ع) فرمود: گويا مي نگرم قائم را بر منبر كوفه و سيصد و سيزده نفر يارانش را كه پيرامونش گرد آمده به شمار اهل بدر هستند.[2]
بعضي روايات ديگر تعداد ياران امام زمان(ع) را ده هزار نفر ذكر كرده اند.[3]
ابو بصير از امام صادق(ع) گزارش نمود: لا يخرج القائم(ع) حتي يكون تكملة الحلقة. قلتٌ كم تكملة الحلقة. قال: عشرة آلاف؛[4] تا حلقه كامل نگردد، قائم خروج نمي كند. گفتم كامل شدن حلقه به چند نفر است: فرموده: ده هزار نفر.
در بعضي روايات ديگر، به جاي كامل شدن حلقه، از كامل شدن العقد[5] و فئه[6] سخن به ميان آمده است كه با گرد آمدن ده هزار نفر تكميل ميشوند.[7]
برخي از روايات ديگر تعداد ياران امام را دوازده تا پانزده هزار نفر بيان نموده است. امام علي(ع) فرمود: مهدي ميان دوازده تا پانزده هزار ياور قيام خواهد كرد.[8]
برخي روايات ديگر به توده هاي انبوهي اشاره شده است كه از نقاط گوناگون جهان، به ويژه مشرق زمين به كمك امام مي شتابند.[9]
در ابتدا به نظر ميرسد كه روايات مذكور با هم تعارض دارند،ولي با تدبّبر بيشتر معلوم ميشود كه اين روايات تعارض نداشته، بلكه مكمّل يكديگر بوده و در طول هم هستند، زيرا آن دسته از روايات كه 313 نفر را بيان نموده اند، ناظر بر آن است كه اين تعداد نخستين كساني هستند كه به امام زمان(ع) گرويده و در مكه همراه امام هستند كه از آنها به عنوان نقباء، خواص و ذخرالله ياد شده است.[10]
313 نفر از فرماندهان و وزيران امام هستة مركزي حكومت امام را تشكيل مي دهند. در برخي روايات يكي از شرايط ظهور امام وجود 313 نفر بيان شده است كه حكايت از جايگاه آنان دارد و ياران خاص امام هستند.
امام صادق(ع) دربارة بيعت و گرويدن آنان فرمود: سيصد و سيزده نفر ياران با او بيعت مي كنند. او تا هنگام كامل شدن ده هزار نفر در مكه اقامت كرده، سپس رهسپار مدينه مي گردد.[11]
آن دسته از روايات كه تعداد ياران امام را ده تا پانزده هزار بيان نموده، ناظر بر آن است كه به ترتيب افراد و گروه هاي خاص با حضرت بيعت مي كنند: بعد از آن كه امام از مكه ظهور ميكند و خبر ظهور حضرت به مردم مي رسد، ياران امام كه در روايات تعداد آنها ده تا پانزده هزار بيان شده است، با امام بيعت مي كنند.
در برخي روايات به توده هاي انبوهي اشاره شده است كه از نقاط گوناگون جهان با امام بيعت مي كنند؛ اين دسته روايات ناظر بر آن است كه بعد از ظهور امام و حركت نمودن او به سوي مدينه و كوفه، ياران امام با او بيعت نموده و براي تشكيل حكومت جهاني و برقراري عدالت حضرت را ياري مي كنند. سپس ياران امام افزايش مي يابد.
ـ با توجه به مطالب مذكور بايد گفت:
با تحقيقاتي كه انجام شد، حديثي از امام باقر(ع) مبني بر سه دسته بودن لشگريان امام زمان(ع) يافت نشد. بر اين اساس اگر چنين حديثي وجود دارد، با ذكر منبع به اين مركز ارسال داريد تا در جواب گويي پرسش هاي مشابه از آن استفاده شود از روايات و متون ديني استفاده ميشود كه ياران امام زمان(ع) چندين نفر بوده و داراي چه ويژگي هايي هستند و چگونه با امام بيعت نموده و همكاري مي كنند. شايد اين روايات كه در تعداد اختلاف دارند، اشاره به گروه هاي خاص ياران امام باشند، مثلاً نزديك ترين و خواص ياران او 313 و گروه بعدي ده هزار نفر و گروه عمومي و سربازان امام زمان پانزده هزار نفر يا بيشتر، همان گونه كه در هر سپاهي اين رده بندي وجود دارد. البته اين صرفاً يك احتمال است.

***
پاورقي:
[1] ينابيع الموده، ص 424؛ كتاب الغيبه، نعماني، ص 315.
[2] شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمه، ج 2، ص 672.
[3] بحارالانوار،ج 51، ص 157.
[4] كتاب الغيبه، نعماني، ص 307.
[5] بحارالانوار، ج 51، ص 157.
[6] تفسير نور ثقلين، ج 1، ص 249.
[7] مجلة حوزه، ويژه نامه امام زمان(ع) ص 295.
[8] اعلام والفتن، ص 65، به نقل از مجله حوزه، ويژه نامة امام زمان(ع) ص 295.
[9] بحارالانوار، ج 51، ص 316.
[10] مجلة حوزة، ويژه نامة امام زمان(ع)، ص 296.
[11] ارشاد مفيد، ج 2، ص 383.