زمين


اين زمين آنقدر منافع دارد آنقدر در دل اين خاك مواد و مواليد نهفته است آنقدر مستعد توليد مواد اوليه است كه شرح آن از قلم عاجز است.

فرمود اگر اين وسعت زمين نبود مردم از تنگي جا به مضيقه مي افتادند و در حصار تنگناي سكني اسير مي شدند و قدرت بر تغيير محل و مسكن نداشتند خداوند اين همه اراضي و بيابانها را پر از نعمت قرار داده تا هر كسي بخواهد از هر كسي در زحمت است مهاجرت نمايد اراضي موات را احيا كند آب درآورد و قنوات حفر كند اشجار غرس نمايد زمين را آباد كند و از آن او در مدت عمرش باشد و با كمال آرامش و استراحت و رفاه و آسايش بگذراند.

فرمود اگر اين زمين زير پاي مردم و حيوانات و نباتات لرزان و در حركت بود ابنيه و عمارات و صناعات براي مردم ميسر نبود و لذا آنقدر زمين را بزرگ قرار داده كه با بيش از 18 حركت باز هم مانند آنكه ساكن و آرام است و با كمال آسايش مي توان در يك نقطه صد سال يا بيشتر بلكه اقوام و ملل هزاران سال در يك منطقه سكونت نمايند.

فرمود اما اينكه گاهي زلزله رخ مي دهد براي آن است كه بشر متنبه شود و در معاصي خود تخفيفي دهد و يكسره تجاسر و تحريف پيدا نكند و به علاوه زلزله هم مانند زلزله بدن موجب صحت مزاج آدمي مي گردد و كساني كه در اين زلزله و خسف و غيره زيان بينند خداوند به آنها در آخرت عوض عنايت مي فرمايد و به تحقيق كه عوض آخرت بهتر از موهبت دنياست.

فرمود از حكمتهاي الهي اين است زمين را سرد و خشك آفريده و سنگ نيز سرد و خشك است و فرق آن اين است كه سنگ خشك تر است از ساير اجزاي زمين و اگر همه سنگ و سفت بود قابل روئيدن نبات نمي بود و براي زراعت و فلاحت آماده نبود و لذا خاك را بر روي سطح كره زمين قرار داد و قسمتي را آب مقرر داشته و كوهها را براي نگهباني آنها خلق فرموده و قطب شمالي را مرتفع ساخت و طرف شمال همه جا بلندتر است از طرف جنوب فرمود زمين در حقيقت كروي نيست بلكه اهليلجي شكل است و لذا اكثر آبها و مجاري از شمال به جنوب جاري است و چون آب در جوف زمين تابع روي زمين است و در ارتفاع و انخفاض
چشمه ها و قنوات از شمال به جنوب جاري مي گردند براي آبادي و عمران بايد حفر قنوات از شمال شروع شود به طرف جنوب سرازير گردد.