نشو و نماي امام جعفرصادق


مورخين عرب بنا نداشته اند يا متوجه نبوده اند كه از يك شخصيت تاريخي از تولد و مرگ و محل و نشو و نماي آن سخن به ميان آورند و بحث از زندگاني مردي و خاندان و نشو و ارتقاي روحي او هم نمي كردند بلكه وجهه همت صرف سخنان و آثار باقيه او بوده است.

بر اين روش قرنها گذشت تا تحول و جنبش علمي اخير مردم جهان را متوجه اين حقيقت نمود كه عوامل نشو و نماي مولد و موطن و فاميل و خاندان و آب و هوا و وراثت غريزي
مأكول و ملبوس و مصنوع و غيره تأثيري عميق در نشو و ارتقاي نفساني افراد دارد و بايد اول توجه به اين نكات نمود تا بتوان در روح الاجتماع و روانشناسي رجال و مردان تاريخ قضاوت و حكومت نمود - بنابراين امعان نظر و تعمق و توجه در تجزيه و تحليل زندگاني افراد از متأخرين است و لذا هر يك از آثار موجود شخص با خاندان يا مردم يك شهر و يك ملت بابي براي معرفت به آنها باز نموده اند مثلا از يك صنعت يا يك كتاب يا يك ساختمان مي توان به اوضاع و احوال و ذوق و سليقه و طرز عمل و سبك فكر يك فرد يا يك ملت پي برد.

فرقه اماميه كه ايرانيان در آغاز امر سهمي بسزا در اين رشته داشته اند متوجه اين معاني بوده و براي تتبع و تحقيق در حال رجال حديث و روات اخبار از خاندان و فاميل و نشو و نما و سير تاريخي زندگاني آنها سخن به ميان آورده و قدم به قدم با روات حديث پيش رفته اند تا توانسته اند صحيح و سقيم آنها را تشخيص دهند چنانچه كتب رجال و تاريخ اماميه شاهد اين جريان است.