با مقدماتي كه گفته شد امام عليه السلام رهبر سلامتي جسم و جسد و جان و روان است و در درجه اول طبيب ابدان است و بعد طبيب نفوس و ارواح است و بهداشت و سلامتي انسان در سايه علم و معرفت به علل و عوامل سلامتي يا بروز مرض و كسالت است و وقتي انسان عوامل صحت يا مرض را شناخت در مقام حل و فصل و تأمين ادامه بهداشت بر مي آيد - و چون بهداشت عمومي بشر در سايه بهداشت خصوصي است اسلام دستور حفظ صحت فردي را داده كه با تقويت آن مي توان صحت و سلامت نوع و اجتماع را تأمين كرد و لذا مي بينيم آنچه كه ديگران از اطباء و علماي ادوار بعد از اسلام تا حال گفته اند نمونه اي كوچك از تعليمات امام صادق درباره بهداشت و صحت عمومي است و بدون ترديد حفظ جان و جسد در عالم مبتني بر مأكول و مشروب و مجامعت و مسكن و مأوا مي باشد كه اين ها با تمام خصوصيات در اسلام يك يك به شرحي كه داده ايم مخصوصا در فقه اسلام در باب طهارت و استفاده از آب كه منشاء هستي و سلامت است مؤيد گفتار ما مي باشد.