از موارد مهم طب موضوع سمع و بصر است كه توجه بزرگان اطباء و حكما را جلب كرده كه چگونه انسان مي شود و بين اصوات تشخيص صداي مطلوب خود را مي دهد و از نزديك و دور درك صوت مي كند و ميزاني براي ادراك سمع و بصر در قرب و بعد هست و خلاء و ملاء مؤثر در درك اصوات و الحان است و همچنين مرائي و مشهودات كه بايد به كمك نور خارجي درك شود مانند نور خورشيد - ماه - برق - ستارگان درخشان با چراغ و غيره تا اشعه آنها مرائي را منعكس در حدقه يا قرنيه شفائيه نمايد و از شبكه بگذرد به مغز برسد درك مرئي شده ديده شود بنابراين سماع جز به هوا شنيده نمي شود و رؤيت جز به ضياء و نور ديده نمي شود و اين قولي است كه امام صادق عليه السلام در مكتب جعفري فرموده.

انظر الآن يا مفضل الي هذه الحواس التي خص بها الانسان في حلقه و شرف بها علي غيره تا آنجا كه فرموده فجعل الحواس خمسا تلقي خمسا لكن لا يفوتها شي ء من المحسوسات فخلق البصر ليسدرك الالوان فلو كانت الالوان و لم يكن بصر يدركها لم يكن فيها منفعة و خلق السمع ليدرك الاصوات فلو كانت الاصوات و لم يكن سمع يدركها لم يكن فيها ارب تا آنجا كه فرموده ولكل محسوس حساسة تدركه و مع هذا فقد جعلت اشياء متوسطة بين الحواس و المحسوسات لا يتم الحس الابها كمثل الضياء و الهواء... الخ

به شرحي كه در جلد اول ترجمه شد ملاحظه فرمائيد امام عليه السلام در ضمن بيان حديث علم طب و تشريح را به چه سبكي تجزيه و تحليل فرموده است.