جمعي از مسلمانان از امام صادق عليه السلام روايت كرده اند كه در پاسخ يك مرد جبري فرمود آيا بهتر از خدا كسي عذر صحيح را مي پذيرد؟

او گفت نه؟!

آنگاه فرمود اي مرد جبري چه مي گوئي در حق كسي كه او بگويد خدايا من قدرت ندارم و قوت و قدرت هم نداشته باشد آيا اين شخص معذور مي باشد يا نه؟

گفت آري معذور است.

امام صادق فرمود پس وقتي كه خداوند مي داند بنده بر اطاعت او قادر نيست و اگر روز قيامت عذر آورد كه تو به من قدرت اطاعت ندادي و به قدرت ندادن از اطاعت خود منع كردي آيا عذر او صحيح نيست؟ جبري گفت چرا؟

امام صادق عليه السلام فرمود بنابراين عقيده بايد خداوند عذر او را بپذيرد و بر احدي مؤاخذه و عذاب نكند زيرا قوت بر اطاعت او نداشته اند در حالي كه مورد اتفاق همه ملتهاست كه روز قيامت روز رسيدگي به حساب و دادن ثواب و عقاب است و عذر كسي بدين معني پذيرفته نيست همه كس قدرت و قوت بر كارها دارد نهايت بايد رعايت امر و نهي نمايد آن مرد جبري توبه كرد و از عقيده خود برگشت.

علامه مجلسي پس از شرح اين حديث مي گويد آنچه براي ما از اخبار معتبر معلوم شد اين است كه ائمه هدي عليهم السلام چيزي كه اشاعره معتقد بودند و تفويضي كه معتزله مي گفتند هر دو را رد كردند و دلايل متقني براي رد هر يك آوردند.
اما درباره امر بين امرين اين است كه فرمودند خداوند براي بندگان مشعل هدايت فرستاده و توفيق عنايت فرموده تا مردم در اضطرار و اجبار نيفتند و به خذلان و عصيان مبتلا نشوند و مثل آنها اين است كه خواجه اي غلام خود را بر كاري كه قادر نيست امر كند و ثوابي براي او معين نمايد يا از كاري كه نيروي ترك آن را ندارد منع كند و وعده عقاب دهد اين وعده و وعيد از خواجه بر بنده مورد ملامت عقلاست زيرا با علم به اينكه قادر به اين عمل نيست امر به كاري بنمايد از بي خردي است - يا از طرف ديگر اكرام و انعام خود را بر بنده به حد افراط برساند و تأكيد كند بر امري كه قادر بر اتيان آن نباشد هيچ عاقل نمي گويد خواجه بنده را مجبور به كاري كرده بلكه او را به راهي امر نموده و ترغيب در پاداش داده است - پس عمل كردن غلام يا بنده بر حسب حسن و قبح خودش مي باشد نه مجبور بوده و نه مفوض بلكه داراي قدرت و نيروئي است كه بايد به اراده خود صرف در اطاعت امر يا نهي آن بشود تا به ثواب و عقاب برسد. [1] .