علم كيميا امروز هم يكي از فرعهاي علوم طبيعي مي باشد اما بايد پرسيد كه علوم طبيعي از كجا آغاز شدند و در چه كشور انتشار يافته اند؟ اين امر بعد از در نظر گرفتن يك نقشه ي اجمالي درباره خدمات كشورها و ملل از علوم طبيعي ممكن است. در زماني كه كتابت رواج نداشت و علوم و نظريات و طريقهاي علاج از سينه به سينه منتقل مي شدند. ويژه علم كيميا است كه همه كس مي دانند كه به هر كس و ناكس رازهاي آن را ظاهر نمي كردند. «چنانكه جابر ابن حيان» پدر معروف علم كيميا مي گويد كه از حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام چندين بار درباره ي كيميا سؤالهائي كردند و آن حضرت جوابهاي مناسبي داده اند و سپس فرموده اند موقع و محل اجازه نمي دهد كه بيشتر از اين توضيح داده شود. (طب العرب ص 201) چنانكه خود جابر ابن حيان هم از همين روش پيروي مي كرد - و كتابهاي او گواه اين نامه مي باشد.

همانطوري كه درباره ي علوم عقليه مانند فلسفه و اخلاق مردم گمان مي كنند كه كليه علوم حكميه از يونان و مصر براي اعراب به دست آمده است. اين اشتباه هم رواج پيدا كرده است كه علم كيميا را عربها صد در صد از مصر و يونان حاصل كرده اند. ولي جاي حيرت و شگفتي اين است كه همه ارشاد اميرالمؤمنين حضرت علي عليه السلام را از قول جابر بن حيان نقل كرده اند. به علاوه دانشمند معروف فرانسه دكتر «جوزف هيرس» در كتاب خود به عنوان «تاريخ طب عربي» ذكري از حضرت امام جعفرصادق عليه السلام آورده است و كساني كه تاريخ مزبور را مطالعه كرده اند در صفحه هفتم آن با امام جعفرصادق عليه السلام آشنا شده اند. اگر امام جعفرصادق معاصر و استاد جابر ابن حيان بوده هيچ محقق نمي تواند درباره حضرت علي عليه السلام جسارت اين ادعا را بكند.

پرفسور براون در كتاب خود مي نويسد «خالد ابن زياد ابن معاويه» علاقه زيادي به علم كيميا داشت او در اشتياق فرا گرفتن علوم يونان را در قلوب اعراب ايجاد كرد. در كتاب«الفهرست» ابن نديم مي نگارد «خالد ابن يزيد حكماي يونان و مصر را جمع كرد و كتابهاي كيميا را از يوناني و مصري در زبان عربي در آورد. در زمان مسلمانان اين اولين ترجمه هاي كتابهاي مصري و يوناني بوده اند».

طبق بيانات پرفسور براون از بين علوم عقليه عربها قبل از همه چيز به سوي كيميا توجه خود را معطوف نموده اند. علاقه خالد بن يزيد ابن معاويه به كيميا اين حقيقت را واضح مي كند كه او قبل از تراجم يونان علم كيميا را مي دانست اگر اقوال حضرت علي عليه السلام و امام جعفرصادق (ع) را و همچنين احوال خالد ابن يزيد را در نظر بگيريم ثابت مي شود كه قبل «از جابر بن حيان» كيميا در عرب موجود بوده است.

البته اين امر محتاج تحقيق و كنجكاوي است كه اگر عربها با علم كيميا آشنا بوده اند آنان چه اختراعاتي نموده اند و چه ترقياتي به عمل آورده اند؟ اما بايد عرض كنيم كه در عصر جاهليت كتابت در عربها رواج نداشت و چاپخانه ها موجود نبوده اند. اسلامي عربي كيميا را علم اسرار مي دانستند و از آموختن آن به هر كس و ناكس احتراز مي كردند.