يكي ديگر از مهمترين انتظارات امام صادق(عليه‎السلام) از شيعيانش اين است كه از نظر رفتار، به دنبال انجام كارهاي نيك و شايسته باشند و از نظر اخلاقي برخوردار از اوصاف نيك و پسنديده، و قرين اخلاق زيباي اسلامي باشند. حضرت بر اين انتظار سخت پاي فشرده و با بيان‎هاي مختلفي آن را ابراز فرموده است، در يك جا مي‎فرمايد:



«شيعتنا اهل الهدي و اهل التقي و اهل الخير و اهل الايمان و اهل الفتح و الظفر(1)؛ شيعيان ما اهل هدايت و تقوا، اهل خير و نيكي و اهل ايمان و پيروزي و موفقيت مي‎باشند. در جاي ديگر فرمود: به خدا قسم شيعه ما نيست مگر كسي كه عفت شكم را داشته باشد (و از خوردن حرام دوري نمايد) و براي خدا عمل كند و اميد ثواب از او داشته باشد و (تنها) از عقاب او ترس داشته باشد.»(2)



و گاه با بررسي بازتاب اعمال نيك شيعيان و اخلاق برجسته آنها در جامعه، انتظار خويش را با تأكيد بيشتري از پيروان خود اعلام مي‎دارد، از جمله مي‎فرمايد: «به هر كس كه پيرو ما است و به گفته‎هاي ما گوش فرا مي‎دهد سلام مرا ابلاغ كن، و (بگو) من همه شما (شيعيان) را به تقوا، پرهيزكاري در دين، و تلاش و كوشش در راه خدا، و راستگويي و امانتداري، و سجده طولاني، و نيكو همسايه‎داري ...، سفارش مي‎كنم، زيرا هرگاه كسي از شما به اين سفارشات من عمل كند مردم مي‎گويند: اين «جعفري مذهب» (و شيعه) است. و من از اين (اثر اجتماعي) و از اعمال شما شادمان مي‎شوم و ساير مردم نيز مي‎گويند: اين است روش ادب و تربيت امام صادق(عليه‎السلام): ولي اگر برخلاف اين (روش صادقانه و مورد انتظار) بوديد، من از عملكرد شما غمگين و شرمنده مي‎گردم!! و مردم نيز (با ناراحتي) خواهند گفت: اين هم اثر تربيتي امام صادق(عليه‎السلام)!! (و اين هم شيعه امام صادق(عليه‎السلام).»(3)

به هر كس كه پيرو ما است و به گفته‎هاي ما گوش فرا مي‎دهد سلام مرا ابلاغ كن، و (بگو) من همه شما(شيعيان) را به تقوا، پرهيزكاري در دين، و تلاش و كوشش در راه خدا، و راستگويي و امانتداري، و سجده طولاني، و نيكو همسايه‎داري ...، سفارش مي‎كنم، زيرا هرگاه كسي از شما به اين سفارشات من عمل كند مردم مي‎گويند: اين «جعفري مذهب» (و شيعه) است. و من از اين (اثر اجتماعي) و از اعمال شما شادمان مي‎شوم.

بياييم با اعمال و رفتارمان باعث شرمندگي امامان خود نشويم و آبرو و عظمت آنها را حفظ كنيم.



امام صادق(عليه‎السلام) در جاي ديگري از شيعيان درخواست مي‎كند كه: «كونوا لنا زينا ولا تكونوا علينا شيناً، قولوا للناس حسنا واحفظوا السنتكم و كفوا عن الفضول و قبح القول(4)؛ (شيعيان) زينت ما باشيد نه باعث ملامت و سرزنش ما، با مردم نيكو سخن بگوييد، و زبانتان را حفظ كنيد و از زياده‎روي و زشت‎گويي بازداريد.



يكي از شيعيان حضرت به نام «شقراني» از تقسيم بيت المال توسط خليفه وقت «منصور دوانيقي» محروم ماند، در كنار خانه خليفه منتظر فرصت بود تا با شفاعت و وساطت كسي حق خود را بگيرد، حضرت صادق(عليه‎السلام) سهم او را گرفت و به وي داد آنگاه فرمود: اي شقراني اعمال نيك از همه نيكو است، ولي از تو نيكوتر است چون به ما نسبت داري (و شيعه ما هستي) و كارهاي زشت از همه زشت است ولي از تو زشت‎تر است(چون كه به ما نسبت داري).»(5)

امام صادق(عليه السلام) فرمود: (شيعيان) زينت ما باشيد نه باعث ملامت و سرزنش ما، با مردم نيكو سخن بگوييد، و زبانتان را حفظ كنيد و از زياده‎روي و زشت‎گويي بازداريد.

لازم به يادآوري است كه شقراني از خدمتگزاران پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) بود و عمر طولاني كرده بود و تا زمان امام صادق(عليه‎السلام) زنده بود، ولي گرفتار مشروب بود، لذا امام صادق (عليه‎السلام) به او تذكر داد كه تو با ديگران تفاوت داري، تو به ما اهل بيت نسبت داري لذا احترام اين مقام و موقعيت را حفظ كن، چرا كه شيعه بايد اهل عمل نيك، ورع و پرهيزكاري باشد، چنان كه امام صادق(عليه‎السلام) فرمود: «احق الناس بالورع آل محمد و شيعتهم، كي تقتدي الرعيه بهم(6)؛ سزاوارترين مردم به تقوا و دوري از حرام، آل محمد(صلي الله عليه و آله) و شيعيان آنها هستند، تا ساير مردم نيز به آنان تأسي نمايند.



در اين زمينه امام صادق(عليه‎السلام) فرمود: «كونوا دعاة الناس بغير السنتكم ليرو امنكم الورع و الاجتهاد و الصلاة و الخير فان ذلك داعيه(7)، مردم را با غير زبان خود به كارهاي نيك دعوت كنيد، تا آنان از شما تقوا و ورع و تلاش و كوشش در نماز و كارهاي خير ببينند، و اين راه(عمل) جاذبه بيشتري دارد (و بهتر مردم را به سوي نيكي‎ها جذب مي‎كند.)»